Wil je mij de jam doen toekomen?

Joost en Marjan zitten aan tafel. ‘Wil je mij de jam doen toekomen?’ vraagt Marjan. Haar man pakt de pot jam op en overhandigt die aan Marjan. ‘Bijgaand lever ik je desgevraagd het product jam. Hopende dat deze goed mag smaken, verblijf ik …’

Ik weet niet hoe het bij jou aan het ontbijt gaat, maar bij ons vragen we gewoon: ‘Mag ik de jam?’, waarop de ander (hoogstens) ‘alsjeblieft’ terugzegt. Als ik opeens zou gaan praten als Joost en Marjan, zou mijn man verbaasd vragen wat me mankeert.

Verouderd en onnatuurlijk
Toch zie ik regelmatig brieven van bedrijven voorbij komen, waarin zinnen staan die niemand ooit mondeling zou gebruiken. Zinnen met woorden die echt verouderd zijn, zoals ‘doen toekomen’. Of die onnodig omslachtig of onnatuurlijk zijn, zoals ‘hopende dat’ en ‘verblijf ik’. Als je iets schrijft, is het toch de bedoeling dat de lezer je boodschap zo goed mogelijk begrijpt. Moeilijke of stokoude woorden en ingewikkelde zinnen dragen daar niet aan bij. Houd je tekst dus eenvoudig en gemakkelijk leesbaar.

Een middenweg tussen amicaal en plechtig

Natuurlijk bestaat er wel een middenweg tussen amicale spreektaal en al te plechtige schrijftaal. Je klant is meestal niet iemand met wie je nog hebt geknikkerd, dus schrijf niet: ‘Hé Piet, hier zijn de potten verf. De mazzel!’. Maar dit is nu ook weer niet nodig:‘Weledele heer De Vries, gaarne doen wij u de bestelde potten verf toekomen’. Een tussenweg kan zijn: ‘Geachte meneer De Vries, hierbij ontvangt u de potten verf die u hebt besteld’. Beleefd, maar wel met woorden die je dagelijks gebruikt.

Hardop voorlezen
Twijfel je eraan of jouw brieven gewoon beleefd of té formeel zijn? Lees ze dan eens hardop voor en stel je daarbij voor dat de klant in je kantoor of winkel staat. Klinken je woorden natuurlijk of zou je nóóit zo praten? In het laatste geval kun je je zinnen vast nog wel wat informeler maken.

Echt niet meer gebruiken
Tot slot een paar voorbeelden van verouderde woorden die je voortaan maar beter kunt vervangen door modernere varianten.

Niet: Derhalve kunnen wij het product helaas niet leveren ...
Maar: Daarom kunnen wij het product helaas niet leveren ...

Niet: Gaarne stuur ik u de brochure toe.
Maar: Graag stuur ik u de brochure toe.

Niet: Wij hebben uw schrijven ontvangen. (!!)
Maar: Wij hebben uw brief ontvangen.

Niet: We sturen u de potten verf alsmede de bijbehorende kwasten.
Maar: We sturen u de potten verf en (ook) de bijbehorende kwasten.

Niet: De bestelling welke we van u hebben ontvangen …
Maar: De bestelling die we van u hebben ontvangen …