Het belang van foutloze teksten

Af en toe krijgen wij een papiertje in de bus van een glazenwasser uit de buurt. Hij biedt aan om vier keer per jaar onze ramen te komen wassen. Er zijn twee dingen die mij aan deze flyers opvallen. Ten eerste dat de boodschap kort maar duidelijk is. En ten tweede dat de tekst vól fouten zit.

Door het eerste punt – de boodschap komt over – ga ik wel eens twijfelen aan het nut van taal- en spellingsregels. Als je puur kijkt naar het doel van de glazenwasser, dan moet ik toegeven dat deze flyer daaraan beantwoordt: ik weet van het bestaan van de glazenwasser en van zijn diensten en tarieven, en ik zal zeker overwegen hem in te schakelen als ik er ooit een nodig heb.

Betekenisverschil
Maakt het dan helemaal niets uit of je in je folder, webtekst, advertentie of op je vrachtwagen goede Nederlandse woorden en zinnen gebruikt? Ik heb op internet gezocht naar het belang van spelling, maar kwam nergens een fanatiek betoog over dit onderwerp tegen. Wel wijzen deelnemers van fora hier en daar op betekenisverschillen door foute spelling. Denk aan het verschil tussen ‘wij laden de bus uit’ (nu) en ‘wij laadden de bus uit’ (verleden tijd). En aan het hebben van ‘een leidende rol’ of ‘een lijdende rol’ in een proces.

Engels onderzoek schijnt er verder op te wijzen dat een webshop veel inkomsten mis kan lopen als gevolg van schrijffouten op de site.

Ontwikkeling en respect
Daarnaast komen termen als betrouwbaarheid, aanzien en professionaliteit voorbij: iemand die de taal goed beheerst, straalt iets uit van ontwikkeling en opleiding, zorgvuldigheid en zelfs respect voor de lezer. En wellicht geldt het andersom nog meer: wie talloze fouten in zijn tekst heeft staan, neem je in zeker opzicht minder serieus. Of je vraagt je af of hij in de uitoefening van zijn werk ook zo onzorgvuldig zal zijn. Aan een glazenwasser – die in zijn vak niets met taal te maken heeft – stel je daarbij misschien wel minder hoge eisen dan aan een advocaat.

Meer dan woorden
Communicatie bestaat uit meer dan woorden. Zo gaat mondelinge communicatie gepaard met onder meer lichaamshouding, gezichtsuitdrukking en handgebaren. Die aspecten vormen – naast de woorden – een onderdeel van wat er bij de luisteraar binnenkomt. Als je een bekende ontmoet en met tranen in je ogen en neerhangende schouders vertelt dat het fantástisch met je gaat, zal hij niet de woorden geloven, maar de non-verbale signalen die op het tegendeel wijzen. Lees hierover: Communiceer je wat je bedoelt?

Zo kunnen er bij geschreven taal ook signalen worden ‘meegestuurd’ die de woorden – afgezien van hun inhoudelijke betekenis – van een context voorzien. Een brief waarvan de laatste zin niet is afgemaakt, vertelt dat de schrijver onverwacht werd onderbroken. Een handgeschreven krabbeltje met veel afkortingen geeft de indruk van een schrijver die haast had of die tussen zijn activiteiten door even snel een gedachte voor zichzelf wilde vastleggen. Op dezelfde manier geeft een tekst met veel taalfouten een indruk over de schrijver. De lezer trekt conclusies of vraagt zich op zijn minst wat dingen af. Heeft de schrijver weinig opleiding genoten? Interesseert taal hem niet? Neemt hij zijn eigen bedrijf of zijn klant niet serieus genoeg om voor een goede webtekst te zorgen? Is hij over het algemeen misschien iemand die snel werkt, maar daardoor veel steekjes laat vallen?

Regels onbekend
Zelf doe ik mijn best om taalfouten zoveel mogelijk te vermijden, hoewel ik natuurlijk ook wel eens de mist in ga. Ik heb er geen plezier in om mensen in mijn omgeving te pas en te onpas op hun fouten te wijzen. Wel zie ik sommige fouten zo vaak voorkomen, dat ik vermoed dat veel mensen de regels gewoon niet (meer precies) kennen. Op een aantal veelgemaakte taalfouten zal ik daarom de komende tijd ingaan.

Hoe belangrijk vind jij foutloze teksten? En is er in dat opzicht verschil tussen een officiële tekst, een e-mail aan een vriend en een twitterberichtje? Ik ben benieuwd, dus laat gerust een reactie achter!